پناهنده پناهندگی وکمیساریای عالی پناهندگان

پناهنده کیست :

پناهنده به شخصی اطلاق میشود که :

به
علت ترس موجه از اینکه به علل مربوط نژاد .مذهب.ملیت .عضویت درگروههای
اجتماعی خاص ویاداشتن عقایدسیاسی تحت تعقیب .شکنجه .اذیت وآزارقرارگیرد
درخارج ازکشور محل سکونت عادی خودبسرمی برد ونمی تواند یابه علت ترس مذکور
نمی خواهد خود راتحت حمایت آن کشور قراردهد یادرصورتی که فاقد تابعیت است
وپس ازچنین حوادثی درخارج ازکشورمحل سکونت دائمی خودبسرمی برد .نمی تواند
یابه علت ترس مذکور نمی خواهد به آن کشور باز گردد.........



چگونه پناهندگان تحت حمایت قرارمی گیرند؟

درشرایط
عادی دولتها حقوق اولیه بشری وامنیت فیزیکی ملت خودراتضمین می نمایند.ولی
هنگامی که غیرنظامیان پناهنده میشوند این شبکه امن محو میشود نقش اصلی
کمیساریای عالی پناهندگان ملل متحد درپیگیری حمایت بین المللی تضمین این
نکته می باشدکه دولتهاکاملا به مسئولیتهای خوددرقبال حمایت ازپناهندگان
وپناهجویان آگاه بوده ومطابق آن به وظایف خویش عمل ننمایند .بااین وجود
کمیساریا سازمانی فرادولتی نبوده ونمی تواندنقش جایگزین جهت انجام
مسئولیتهای دولت را ایفاکند.

کشورها نمی توانند به زورپناهندگان
رابه مناطقی که باخطر مواجه باشند اخراج کرده یابین گروههای پناهنده تبعیض
قائل شوند .هرچندکمیساریا جهت تقویت قراردارد وجستجوی قاطعانه ترراه حلهای
پایداروامن برای اشخاص آواره ابتکارات جدیدی رادرسطح دنیا آغازنموده است.



یک پناهنده ازچه حقوقی برخوردار است؟

یک
پناهنده حق برخورداری ازپناهندگی امن راداراست.بااین وجودحمایت بین المللی
چیزی بیش ازایمنی فیزیکی رادربرمیگرد .پناهندگان می بایست حداقل ازهمان
حقوق ومساعدت های اولیه ای برخوردارباشند که خارجی های دارای اقامت قانونی
ازآنها بهره می برند.حق آزادی بیان جابجایی وبرائت ازشکنجه
ورفتارتحقیرآمیزازجمله این حقوق می باشند.حقوق اقتصادی واجتماعی پناهندگان
نیزبایستی به همان میزان رعایت شود.پناهندگان می بایست به خدمات پزشکی
وتحصیلی دسترسی داشته وازحق کاربهره مندباشند.درموقعیت های خاصی که منابع
دولتی کافی به موقع موجودنیست ازجمله هنگام ورود ناگهانی تعداد زیادی
ازافرادبی خانمان –کمیساریای عالی پناهندگان ملل متحدوسایرسازمانهای بین
المللی کمک هایی ازقبیل کمک های مالی غذایی ابزاروسرپناه ساخت مدارس
واحداث مراکزپزشکی را ارائه می دهند.

کمیساریای عالی پناهندگان ملل
متحد ازطریق پروژه هایی ازقبیل فعالیت های درآمدزایی وبرنامه های آموزش
حرفه ای نهایت تلاش خود راجهت خودکفایی هرچه سریعتر پناهندگان انجام می
دهد.



یک پناهنده چه وظایفی برعهده دارد؟

پناهندگان موظفندکه به قوانین ومقررات کشوری که به آن پناهنده آورده اند احترام بگذارند.



چه مرجعی تصمیم می گیرد چه فردی پناهنده است؟

دولتها
رویه های تعیین وضیت حقوقی وتصمیم گیری درمورد حقوق افراد رابراساس سیستم
های قانونی خود ایجادمی کنند.کمیساریای الی پناهندگان ملل متحد ممکن است
به عنوان بخشی از وظایف خود راهنمایی هایی راجهت ارتقای قوانین پناهندگانی
حفاظت ازپناهندگان واجرای کنوانسیون 1951پناهندگان ارائه دهد .کارگزاری
پناهندگان ملل متحد ازدولتها می خواهدتابادرنظر گرفتن اینکه غالبا ارائه
مدارک مربوط به اذیت وآزار پناهندگان مشکل است نسبت اتخاذ رویه ای سریع
قابل انعطاف وآزاداقدام نمایند .

70عضو کمیته اجرایی کمیساریای
عالی پناهندگان سازمان ملل متحد دستورالعمل های غیرالزام آوری راوضع کرده
وکتابچه رویه ها ومعیارتعیین وضعیت پناهندگی تفسیرجامعی ازکنوانسیون
1915ارائه می دهد درکشورهایی که عضومقررات بین المللی پناهندگی نیستند ولی
ازکمیساریای عالی سازمان ملل متحددرخواست کمک می کنند این کارگزاری می
تواند وضعیت پناهندگی شخص راتعیین کرده وکمک وحمایت
خودرادراختیارپناهندگان قراردهد.

آیاافرادی که ازجنگ فرارکرده اند
یابه علت شرایط ناشی ازجنگ مانند قحطی وخشونتهای قومی ازمنطقه سکونت
خودگریخته اند پناهنده محسوب می شوند؟

کنوانسیون 1951ژنو که مرجع
اصلی قوانین بین المللی مربوط به پناهندگی است مستقیما اشاره ای به
غیرنظامیان فراری از درگیریها نکرد است بااین حال درسالهای اخیر حرکتهای
بزرگ پناهند گی دراثرجنگهای داخلی وخشونت های قومی وقبیله ای مذهبی بوده
است .

به هرحال کمیساریای عالی پناهندگان ملل متحد افرادی را که به
این دلیل فرارکرده اندودولت آنهانمی خواهدیاقادرنیست تاازآنها حمایت به
عمل آورد راپناهنده می داند اسناد منطقه ای همانند کنوانسیونoau سازمان
وحدت آفریقا واعلامیه کارتاهنادرآمریکای لاتین مویدای نظر می باشند.

برخی
کشورها بخصوص دراروپای غربی بااین نظریه مخالف بوده اند واظهار می دارند
به غیر نظامیانی که ازجنگهایااذیت وآزارتوسط نیروهای غیردولتی
نظیرپارتیزان هاوافرادشورشیکریخته اند نمی بایست وضعیت رسمی پناهندگی
اعطاکرد.

بااین وجود ازنظرکمیسازیاعلت آزارواذیت نباید باعث گمراهی
درتعیین وضعیت پناهنده باشد بلکه استحقاق برخورداری از حمایت بین المللی
فردی که ازحمایت کشورش محروم است رامی بایست دراین مورددرنظرگرفت.



معیارکمیساریای عالی پناهندگان ملل متحد درتشخیص یک فردپناهنده ازیک مهاجراقتصادی چیست؟

یک
مهاجراقتصادی معمولا برای بدست آوردن زندگی بهترکشورش راداوطلبانه ترک می
کند وچنانچه بخواهد به زادگاهش بازگردد ازاستمرارحمایت دولت متبوع خویش
برخوردارخواهد بود.

این درحالی است که پناهندگانبه دلیل ترس ازتحت تعقیب قرارگرفتن فرارکرده ونمی توانند درآن شرایط به سلامت به زادگاهشان بازگردند.

آیایک سرباز فراری می تواند پناهنده محسوب شود؟

هرکشوری
حق دارد تادرشرایط اظطرار ملی ازمردمش بخواهدکه اسلحه به دست بگیرند
.بااین وجود شهروندان می بایست از حق مساوی درخودداری ازپیوستن به نیروهای
نظامی به علل اخلاقی یاعقاید مذهبی برخوردارباشند درمواردی که حق مزبور
رعایت نشده یادرگیریها قواعد بین المللی رانقض کنند سربازان فراری که
ازتحت تعقیب فرارکردن به دلایل سیاسی یاسایر دلایل درهراس می باشند ممکن
است محق دریافت وضعیت پناهندگی شناخته شوند.

آیادولت هامی توانندافرادی راکه مشخص شده پناهنده محسوب نمی شوند راازسرزمین خود اخراج نمایند؟

افرادی
که ازیکطریق مناسب عدم نیازشان به حمایت بین المللی مشخص شده است دروضعیتی
مشابه بابیگانگان غیرقانونی بوده ودولتهامی توانند آنارااخراج نمایند
بااین وجود کمیساریای عالی پناهندگان ملل متحد مصراخواهان دادن حمایت دادن
بین المللی به مردمانی است کهازکشورهای ویران شده درخلال درگیری های
مسلحانه یا خشونت های عمومی به کشورمیزبان آمده اند این کارگزاری ملل متحد
همچنین خواهان اعطای حق بازبینی پرونده پناهجویان ردصلاحیت شده قبل
ازاخراج آنان می باشد.

آیازنانی که به دلیل عدم پذیرش محدودیتهای اجتماعی تحت آزارواذیت قرار دارند می توانند پناهنده باشند؟

زنان
همانندمردان ممکن است به دلایل سیاسی قومی ی مذهبی تحت تعقیب قرارگیرند به
علاوه زنی که ازتبعیض یاقرارگرفتن درمعرض آزارواذیت جدی به دلیل عدم تطبیق
خودباقوانین اجتماعی سختنگیرانه گریخته است پیش زمینه اعطای وضعیت پنا
هندگی راداراست.

چنین آزارواذیتی ممکن است ازسوی نیرو های دولتی
باشد یادرغیاب حمایت مناسب دولتی توسط نیروهای غیردولتی صورت پذیرد خشونت
جنسی مانندتجاوزبه عنف ممکن است ازجمله مواردآزارواذیت محسوب شودبرای
اینکه شخص پناهنده محسوب شودچنین تبعیضاتی بایدازنتایج بسیارمتعصبانه
برخوردارباشند.زنی که ازحملات احتمالی به علت امتناع خویش ازپوشیدن
چادریاسایرپوشش های محدودکننده یابه دلیل اینکه ترجیح می دهدشریک زندگیش
راجهت یک زندگی مستقل خود انتخاب نماید درهراس می باشدممکن است شرایط
هرازپناهندگی راداشته باشددرسال1984پارلمان اروپایی تعیین نمودکه زنانی که
به دلیل عدم قبول شرایط اجتماعی محدودکننده بارفتاربیرحمانه وغیرانسانی
روبروهستندرامی بایست درزمره یک گروه اجتماعی خاص به منظور اعطای پناهندگی
محسوب نمودتعدادی ازکشورهاشامل ایالات متحده کانادا آلمان هلندسوئیس
وانگلستان اکنون دستورالعملهایی دررابطه باموردآزاروشکنجه قرارکرفتن به
دلیل خشونتهای مربوط به جنسیت دارند.

حمایت موقت چیست؟

ملتهادرمواقعی
که باهجوم گسترده وناگهانی پناهجویان مواجه می شوندازآنجا که سیستمهای
معمول پناهنده پذیری آنهاکارایی لازم راازدست می دهندازآنهاحمایت موقت می
کنند .نمونه چنین هجومی درزمان درگیریهای یوگوسلاوی سابق در دهه1990میلادی
وپس ازآن درکوزوواتفاق افتاد.درچنین مواقعی مردم می توانند سریعادرکشورهای
امن پذیرفته شوندامااین پذیرش هیچ تضمینی درموردپناهندگان دائم این
افرادارائه نمی دهد.

بنابراین حمایت موقت درموقعیتهای خاص می تواند
هم به نفع دولتهاوهم به نفع پناهجویان عمل کندامااین نوع حمایت تنهاتکمیلی
بوده وجایگزین اقدامات حمایتی گسترده ترازقبیل اعطای پنا هندگی به
پناهجویان که درکنوانسیون پیش بینی شده است نمی باشد.

حمایت موقت
نمی بایست تازمان طولانی ادامه داشته باشدوپس ازیکمدت زمان معقول
ازنظرکمیساریای عالی پنا هندگان ملل متحدافرادمذکورمی بایست حق درخواست
وضعیت پناهندگی کامل راداشته باشد.

همچنین افرادی که درخواست پناهندگی آنهاردمیشوند می بایست تازمانی که شرایط بازگشت امن آنهافراهم گردد درکشورمیزبان باقی بمانند.

کمیساریای عالی پناهندگان ملل متحد چگونه پناهندگان رادرمقابل حملات فیزیکی حمایت می کند؟

پناهندگان
به ویزه افرادسالخورده زنان وکودکان اغلب درمقابل اعمال خشونت آسیب
پذیرهستند.درمیان تجاوزجنسی یکی ازشایع ترین عوامل درالگوی آزارواذیت
منجربه فرارخانوادهای پناهنده ازخانه هایشان محسوب می شودچراکه غیرنظامیان
به طورروزافزون هدف خشونتهای عمدی دردرگیریهای قبیله ای واقع میشوند
غیرنظامیان ممکن است درهنگام درگیریهاوپس ازورودبه کشورپناهنده پذیرتوسط
مقامات اافرادمحلی یاسایرپناهجویان موردتهاجمات جنسی واقع شوند.

کارکنان
کمیساریای عالی پنا هندگان ملل متحدباتوجه به قربانیان این نوع
خشونتهاوتضمین سازوکارهای پیگیری حقوقی مناسب که می تواندمحاکمه خاطیان
مظنون راشامل شودتلاشمی کنندتاازبروزشرایطی که چنین تهاجماتی علیه
پناهندگان راممکن می سازدممانعت به عمل آوردند.

بهبودوضعیتاردوگاه
های پناهندگی یابالابردن امکانات اولیه ازقبیل روشنایی مناسب محوطه
ودیوارهاوتشویق پناهندگان به ایجادگشت های شبانه ازجمله این اقدامات
بازدارنده محسوب می شوند.

سیاست کمیساریای عالی پناهندگان ملل متحد درمورد اسکان مجدد چیست ؟

بازگشت
داوطلبانه ارجحترین را ه حل درازمدت درحل مشکل اکثرپناهندگان می باشدبااین
حال به دلیل استمرارخطراذیتوآزاروسایردلایل برخی غیرنظامیان قادربه بازگشت
به کشورخودنبوده وازطرفی نمی توانند به صورت دائم درکشورمیزبان زندگی
کننددرچنین مواقعی اسکان مجدددرکشورثالث ممکن است تنهاراه حل قابل دستیابی
باشد.

آیاپناهندگان می توانند درخواست اسکان مجدد درکشوری خاصی رابنمایند؟

درشرایط
عادی خیر.امادرمواقعی که این درخواست جهت پیوستن به سایرافرادخانواده صورت
پذیرد پناهندگان می تواننددرخواست اسکان مجدددرکشورهایی رانمایندکه اعضای
درجه یک خانواده آنهادرآن کشورهازندگی می کنند.

کدام کشورها سهمیه اسکان مجدد دارند؟

ازمجموع 192 کشورعضوسازمان ملل متحد16کشورازسهمیه سالیانه پذیرش پناهندگان درچارچوب برنامه اسکان مجددبرخوردارند.

استرالیا
کانادا دانمارک فنلاندنیوزلند هلند نروی سوئد انگلستان ایرلند وایالات
متحده امریکاازجمله این کشورهاهستندسایرکشورهاممکن است پناهندگان معرفی
شده توسط کمیساریای عالی پنا هندگان ملل متحد رابه صورت موردی ومعمولابه
دلیل پیوستن به سایراعضای خانواده یاارتباطات قوی فرهنگی موردبررسی
قراردهند.

چرااین سهمیه ها همواره توسط کمیساریای عالی پناهندگان ملل متحد استفاده نمی شود ؟

دولتها
همیشه آمادگی تطبیق سهمیه های خودبانیازهای سریعا متغیررانداشته واغلب این
سهمیه بندی هارادرراستای منافع گروه های محلی وملیت های خاص ایجادمی
کنند.کشورهای پذیرنده اسکان مجددهمچنین ممکن است ازپذیرش خانواده هایی
بامشکلات حاد پزشکی که ممکن است هزینه بیشتری ازنظرمخارج بهزیستی برآنان
تحمیل کنندیاکسانی ممکن است توانایی محدودی درادغام سریع درجوامع شان
راداشته باشندخودداری کنند.

بطورکلی گرچه برخی کشورهامواردپناهندگی
دارای چنین مشکلاتی رابه سختی می پذیرند بسیاری ازکشورهای ثالث پذرنده
پناهندگان ترجیح میدهند پناهندگان فرهیخته باروابط خانوادگی وپیوستگی

فرهنگی
قوی وامکان بالای ادغام سریع درجوامع شان رابپذیرند .چنین خانواده هایی
ممکن است همواره درمیانمواردحمایتی جدی که کمیساریای عالی پناهندگان
دراسکان مجدد قرارگیرند.

کمیساریای عالی پناهندگان ملل متحد درپیشگیری ازوضعیت بی ملیتی چه می کند ؟

حق
داشتن ملیت یکی ازحقوق بسیار شناخته شده درقوانین بین المللی بوده
وموقعیتی راایجادمی کند که ممکن است سایرحقوق رابتوان ازآن استخراج
نمود.بااین حال میلیونهاانسان درسراسرجهان احتمالاهنوزدروضعیت بی ملیتی
بسرمی برندکه این وضعیت به ویزه درکشورهایی مانندجماهیرشوروی وجوددارد.این
مشکل ممکن است بطوراخص درموردکودکان که دارای والدینی بااصلیت مخلوط
یاکودکانی که درکشوری به جز کشورزادگاه والدینشان متولدمیشوند حادترجلوه
کندچراکه کودکان مذبورلزوما ملیت کشوری که درآن بدنیاآمده اندراکسب
نخواهندکرد.

دراین موردمارکبین المللی متعددی وجوددارند ازجمله
منشورجهانی حقوق بشرمصوب1948کنوانسیون مربوط به وضعیت افرادفاقدتابعیت
مصوب 1954وکنوانسیون مربوط به کاهش فقدان تابعیت مصوب1961که براساس آن هیچ
کس رانمی توانازحق تابعیت به دلایل نزادی قومی مذهبی یاسیاسیمحروم
کردکنوانسیون مذبور اقدامات مربوط به جلوگیری ازفقدان تابعیت ناشی
ارانتقال سرزمین رابسط داده وقوانینی راجهت اعطای تابعیت به افرادی که
درکشوری بدنیاآمده اند که درغیراین صورت فاقدتابعیت می بودندایجادنموده
است مجمع عمومی ملل متحدنظارت براجرای هردوکنوانسیون رابرعهده کمیساریای
عالی سازمان ملل متحد درامورپناهندگان گذاشته است درسال2003نتایج حاصل
ازبررسی 191کشورتوسط کمیساریابرای اولین باردرساختن تصویری جامع وجهانی که
به دولتهایاری خواهدرساندباکمک کمیساریاقوانین وپروزه های خودجهت حل این
مشکل رابسط داده یاقوانین جدیدی معرفی نمایندکمک نمود.